انواع کپچا CAPTCHA

کپچا برای جلوگیری از ورود ربات‌ها و اسپمرها به وب‌ سایت‌ ها و سرویس‌ های آنلاین استفاده می‌ شود و با ارائه یک چالش یا سوال به کاربر، از او می‌ خواهد که اثبات کند که انسان است یا ربات. قبل از اینکه به سراغ ادامه مقاله بروید اگر تعریف کپچا را نمی دانید مقاله کپچا چیست را مطالعه کنید. کپچا می‌ تواند بر اساس نوع چالش یا سوال، به چندین نوع تقسیم شود. در این بخش به 5 نوع متداول کپچا اشاره می‌کنیم. پس با ما همرا باشید تا انواع کپچا را بررسی کنیم.

  1. کپچا متنی

این کپچاها می‌ توانند شامل اعداد، حروف و یا ترکیبی از هردو باشند. در این نوع کپچا از کاربر درخواست می‌شود تا کل متن را یا به‌طور مثال کلمه انتهایی آن را در بخش پاسخ بنویسد. این کپچاها معمولا به صورت در هم ریخته، چرخیده، کج یا نامفهوم و ناخوانا هستند. و یا با نوری در تصویر پس‌زمینه هم پوشانی دارند. نامفهوم و ناخوانا بودن این کپچاها آن‌ها را در برابر ربات‌ هایی که الگوریتم‌ های شناخت متنی ضعیفی دارند محافظت می‌کند. اما در عین حال برای انسان قابل درک است.

  2. کپچا تصویری

آزمایش reCHAPTCHA در حالت شناسایی تصویر، عموماً ۹ یا ۱۶ تصویر مربعی را در کنار یکدیگر به کاربر نمایش می‌ دهد. تصاویر در انواع گوناگونی هستند. به‌عنوان مثال ممکن است ۹ تصویر کوچک‌شده از یک عکس بزرگ ببینید یا هر عکس مربعی با دیگری تفاوت داشته باشد. کاربر باید تصاویری که شامل یک سوژه‌ی مشخص و موردنظر آزمایش می‌شود، شناسایی کند. به‌ عنوان مثال باید عکس‌ هایی که شامل حیوان، درخت، علامت راهنمایی و رانندگی، خودرو یا هر سوژه‌ دیگری باشد، انتخاب کنید. اگر پاسخ کاربر، با پاسخ اکثریت کاربران دیگری که آزمایش یکسان را گذرانده‌اند، یکسان باشد، آزمایش را با موفقیت پشت سر می‌ گذارد.

  3. کپچا صوتی

این کپچاها به عنوان جایگزینی برای دسترسی به کاربران کم بینا ایجاد شدند. آنها اغلب در ترکیب با CAPTCHA‌ های متنی یا تصویری استفاده می‌شوند. CAPTCHA‌های صوتی یک صدای ضبط شده از یک سری حروف یا اعداد هستند که کاربر بعد از شنیدن باید آنها را وارد ‌کند. این کپچاها متکی به ربات‌هایی هستند که قادر به تشخیص کاراکترها از نویز پس‌زمینه نیستند. تفسیر این معماها مانند CAPTCHA‌های متنی، هم برای انسان و هم برای ربات‌ها دشوار است.

  4. کپچا محاسباتی

کپچای محاسباتی کاربران را ترغیب می کند تا قبل از اینکه بتوانند به منبع مورد نظر دسترسی پیدا کنند، یک معادله ریاضی ساده را حل کنند. حل این نوع کپچا نسبتاً آسان است و برای درک آن نیازی به سطح بالایی از خواندن یا مهارت فنی نیست. با این حال، کپچای وظایف محاسباتی در جلوگیری از حملات خودکار موثر نیستند زیرا اغلب می توانند به طور خودکار توسط ربات ها حل شوند. برخی از اپراتورهای وب سایت، کپچای وظایف محاسباتی را با انواع دیگر کپچاها، مانند کپچای متنی، ترکیب می کنند تا یک لایه امنیتی اضافی ایجاد کنند. به طور کلی، کپچای محاسباتی یک گزینه ساده و کاربرپسند هستند، اما به تنهایی برای جلوگیری از هرزنامه و سوء استفاده کافی نیستند.

  5. علامت زدن چک باکس

این نوع کپچا با ارائه یک چک باکس به کاربر، از او می‌ خواهد که آن را علامت بزند. این نوع کپچا با استفاده از تکنولوژی‌ هایی مانند جاوا اسکریپت، کوکی، تشخیص حرکت ماوس و غیره، سعی می‌ کند که تمایز بین رایانه‌ ها و انسان‌ ها را بر اساس رفتار کاربر در علامت زدن چک باکس بدهد. معمولا ربات‌ ها از الگوی خاصی برای انجام کارها پیروی می‌ کنند اما انسان‌ ها ممکن با روش‌ های مختلفی این کار را انجام دهند. برای مثال، لرزش دست کاربران و نحوه حرکت موس روی صفحه می‌ تواند نشان دهد که یک کاربر، انسان است یا ربات. این نوع کپچا می‌ تواند برای بخش‌ های فروش بلیط، نظرسنجی، مسابقه و غیره استفاده شود.

  6. ورود به شبکه اجتماعی

یک جایگزین محبوب برای CAPTCHA این است که کاربران را ملزم کنیم تا با استفاده از پروفایل اجتماعی مانند فیسبوک، گوگل یا لینکدین وارد سیستم شوند. اطلاعات کاربر به طور خودکار با استفاده از عملکرد Single Sign On توسط وب سایت شبکه‌ های اجتماعی پر می‌ شود. با این که این امر هنوز هم مخل امنیت است، اما تکمیل آن برای کاربر آسان تر از سایر اشکال کپچا است. یک مزیت جانبی آن در این است که مکانیسم ثبت نام در سایت را ساده می‌ کند.

سخن پایانی:

در بسیاری از سایت ها و وبلاگ ها بکارگیری انواع کپچا تاثیر بالایی بر کاهش نظرات اسپم و جلوگیری از هک دارد ولی در نقطه مقابل استفاده نادرست از کپچا و عدم رعایت اصول آن می تواند موجب کاهش ارتباط کاربران با سایت شما گردد. گاهی اوقات در صفحات اینترنتی با سوالات و تصاویری مواجه می شویم که تشخیص آنها حتی برای انسان بسیار دشوار و وقت گیر خواهد بود. در این شرایط کاربران صبر زیادی از خود نشان نداده و سایت شما را ترک می کنند. همچنین بکارگیری روش های دیگری مانند شناسایی نظرات اسپم و ذخیره در حافظه سرور می توانند جایگزین مناسبی برای کپچا در سایت های کم بازدید باشند.